Przewodnik Pascala w pierwszym zdaniu o Morawach Południowych stwierdza, że „pod wieloma względami pagórkowate, sielankowo urokliwe Morawy Południowe są najciekawszą krainą w Czechach”. Jako autorzy tej strony nie możemy się z tym nie zgodzić. W ramach regionu wyróżnić można kilka najciekawszych obszarów, do których serdecznie zapraszamy:
- Mikulovsko z przepięknymi pałacami w Lednicach i Valticach.
- Morawski Kras na północ od Brna, o którym więcej znajdziecie a sekcji o innych atrakcjach do odwiedzenia w drodze.
- Brno, drugie pod względem wielkości miasto w Czechach i stolica regionu.
- Park Narodowy Podyji na przy granicy z Austrią.
- Slovacko przy granicy ze Słowacją.
- Listę uzupełniają kolejne miasta wpisane na listę UNESCO – Żdar nad Sazavou, Telc, Kromierzyż czy Trebic.
Niemniej, dla porządku, na początek kilka konkretów geograficznych.
Liczby:
Ludność – ok. 3 milionów (w stosunku do ok. 10 mln w całych Czechach)
Powierzchnia – 22 tys. km² (wielkość podobna do woj. zachodniopomorskiego)
Największe miasta – Brno (380 tys.), Ostrawa (300 tys.), Ołomuniec (100 tys.), Żlin (75 tys.)
Historia:
Morawy to jedna z trzech historycznych części Królestwa Czeskiego, obok Czech i Śląska. Samodzielność polityczną utraciły wraz z przyłączeniem przez praskich Przemyślidów do Czech w X wieku, choć wcześniejsze Państwo Wielkomorawskie uważa się za jeden z pierwszych politycznych organizmów stworzonych przez Słowian. Przez kolejne dziesięć wieków, aż do dzisiaj włącznie, Morawy dzieliły historię Czech, zachowując jednak swoją specyfikę i odrębność. Morawy pierwotnie były wschodnią marchią Czech, by w XI wieku stać się księstwem dziedzicznym Przemyślidów. W 1348 roku król (późniejszy cesarz) Karol IV uczynił je formalnie lennem Królestwa Czeskiego w ramach Cesarstwa Rzymskiego. W XV wieku po początkowym poparciu programu husyckiego morawska szlachta w 1421 roku uznała Zygmunta Luksemburskiego swoim królem. Decyzja ta ma swoje skutki do dzisiaj, bowiem Morawianie pozostali w kolejnych latach wierni kościołowi katolickiemu, inaczej niż ich czescy sąsiedzi. Po zakończeniu wojen, w 1464 roku Jiri z Podiebradu ogłasza wieczystą unię Czech i Moraw na równych prawach.
Wraz z Czechami w 1526 roku po klęsce pod Mohaczem Morawy weszły pod panowanie austriackich Habsburgów i pozostały w ich rękach aż do zakończenia I wojny światowej. W czasie powstania czeskiego przeciwko panującej dynastii, zakończonego klęską pod Białą Górą w 1620 roku Morawianie zachowali daleko posuniętą wstrzemięźliwość, dopiero po czeskiej interwencji wysyłając żołnierzy do walki z Austriakami. Po wojnie prześladowano Morawian podobnie jak Czechów, choć wspólnota religijna z panującymi mogła łagodzić te stosunki. Pod koniec wojny 30-letniej Morawy znalazły się na kilka lat pod szwedzką okupacją, w 1663 zostały najechane przez Turków i Tatarów, w 1758 z kolei przez Fryderyka Pruskiego.
Panowanie austriackie zakończyło się w 1918 roku wraz z powstaniem niepodległej Czechosłowacji, przy czym spory graniczne (rozstrzygnięte na korzyść nowo powstałego państwa militarnie i traktatem w Saint-Germain) dotyczyły południowej części Moraw przy obecnej granicy z Austrią i Śląska przy obecnej granicy z Polską (a wówczas z przegranymi Niemcami). Od tej pory, w niezmienionych granicach i z przerwą na okupację niemiecką w latach 1938-1945, Morawy są częścią państwa Czechosłowackiego, a po jego rozpadzie Republiki Czeskiej.
Garść ciekawostek:
Nazwa Moraw pochodzi od rzeki Morawy, która bierze swój początek na południowych stokach Śnieżnika, płynie przez całą krainę ponad 350 km na południe by wpaść przy granicy austriackiej do Dunaju. W związku z tym większość Moraw (poza częścią bliższą Czech właściwych, w zlewisku Wełtawy i Łaby, oraz północą, w zlewisku Odry, która zresztą na granicy Moraw i Śląska, w Górach Odrzańskich, bierze swój początek) należy do zlewni Morza Czarnego.
Herbem Moraw jest czerwono – srebrna (szachowana) orlica, ze złotą koroną, dziobem i pazurami. Wchodzi ona też w skład herbu Czech, obok lwa Przemyślidów i orła śląskiego.
Najwyższym szczytem Moraw jest położony w Jesionikach Pradziad (1492 m n.p.m.), podczas gdy na południu najwyższa jest Wielka Jaworzyna (Veľká Javorina ) mająca 970 m n. p. m., położona przy słowackiej granicy w Białych Karpatach.
Pálava, czyli Pavlovské vrchy (Wzgórza Pawłowskie) to wzniesienia na południe od Brna, w centrum opisywanego tutaj obszaru. Najwyższym szczytem jest Děvín, mający 549 m wysokości.
Codziennie, a weekendy w sezonie turystycznym na Południowych Morawach odbywa się bardzo dużo wydarzeń. Aktualny terminarz imprez kulturalnych, gastronomiczne itp. można znaleźć pod tym adresem – http://www.jizni-morava.cz/pl/kalendarz-wydarzen. Wyszukiwarka działa także w języku polskim, choć ilość informacji po polsku jest znacznie mniejsza niż w oryginale czy choćby po angielsku. Wybierając się na miejsce naprawdę warto sprawdzić ten kalendarz.
